ويراني کاخ اختصاصی کوروش زير باران

تا آغاز سده بیستم، چون تنها یک جرز سنگی از این کاخ بیرون از خاک بود، آن را ?کاخ جرزدار? نیز می‌نامیدند. کف‌بندی این کاخ از ویژگی‌های بزرگ آن است و بهسازي‌های انجام شده در روزگار هخامنشی نیز، در آن دیده می‌شود به گونه‌اي که هرجا رگه‌ای در سنگ ایجاد شده، آن را تعمیر کرده‌اند اما برجاي‌مانده‌های این گستره، به شوند بی‌مهري و گذر روزگار، رو به نابودي است.

?سلیمان محمودی?، کارشناس میراث فرهنگی؛ یکی از شوندهاي ويراني سنگ‌های باستانی را آب باران ناميد و گفت: ?برخی از سنگ‌های باستانی به اندازه‌اي پايدار هستند که با هیچ چيزي به زودی نابود نمی‌شوند، اما همین سنگ‌ها، با آب باران به تندي از هم می‌پاشند. شاید در نگاه نخست، کسی باورش نشود که آب باران یکی از بدترین شوندهاي ويراني سنگ‌هاست اما چون آب روان است می‌تواند به آساني در هر جرز و شکاف و درزی رخنه و شکاف سنگ را بیشتر کند.?
وی افزود: ?اگر آب باران، درون سنگ، یخ بزند، با فشار، شکاف و آن درز را بیشتر باز می‌کند به اندازه‌اي که ممکن است بخشی از سنگ را كم‌كم بشکند.?
محمودي گفت: ?کاخ ويژه‌ي کوروش، در فضایی باز جاي دارد و بارندگی‌های نیز، شوند رخنه‌ي آب، به درون پایه‌ستون‌های این کاخ و در پايان، از هم پاشیدگی آن‌ها مي‌شود. برخی بر این باورند که باید روی این گستره، سقفی براي پوشش ساخته‌شود تا از رخنه‌ي آب باران به درون این سنگ‌ها و یخ بستن آن پيشگيري شود ولی برخی دیگر بر اين گمان هستند که، چشم‌انداز آن نابود مي‌‌شود.?

گرز بهرام را هم شكستند

نقش‌برجسته‌ي تنگ چوگان آسيب ديد

بخشی از ارزشمندترين نقش‌برجسته‌های، گستره‌ي ساسانی تنگ چوگان در شهرستان کازرون، شکسته شده است.
به گزارش مهر؛ در پي این آسیب، گرز آویزان از اسب بهرام، در نقش‌برجسته‌، در گوشه‌ي باختري(:غربی) تنگ چوگان، شکسته، و از بدنه‌ي ‌‌‌‌‌کوه جدا شده است.
?محسن عباسپور?، هموند شورای مرکزی انجمن هم‌اندیشان جوان گفت: ?رخ‌دادن چنین چيزي، گرچه در گستره‌ي باستانی تنگ‌چوگان بسیار نادر است، اما به شوند(:دلیل) شرایط بد نگهداري و همچنین كم بودن نیروهای حفاظتی کاملا بدیهی به نظر می‌رسید زیرا نگهداري از نقوش برجسته‌ي تنگ چوگان، با ارزش فراوان تاریخی كه دارند تا به امروز به گونه‌اي سنتی و تنها با سرکشی ماموران حفاظتی انجام می‌گرفته است.?
وی افزود: ?در پي این آسیب تقریبا همه‌ي گرز شکسته شده، اما كساني که چنین آسیبی را وارد کردند، به هر شوندي(:دليلي)، بخش‌هاي شکسته شده را در محل رها کرده و رفته‌اند. به نظر می‌رسد نزدیک به ٢٠درصد از گرز از نابود شده است و در صورت بهره‌گيري از یک گروه بهسازي‌(:مرمتی) توانا، بتوان ٨٠ درصد برجاي مانده‌ را، در جای خود نصب کرد.?
هموند شورای مرکزی انجمن هم‌اندیشان جوان گفت: ?بي‌گمان آسيب، به این نقش‌برجسته‌ي نفیس تاریخی، یک هشدار بزرگ، به وضعیت نگهداري این نقوش و ديگر نقوش همانند آن، در سراسر ایران است زیرا چنین گنجینه‌های ارزشمندی، بزرگ‌ترین کتاب‌های مصور تاریخ ایران هستند و نمی‌توان به‌آساني از کنار چنین آسیب‌هایی گذشت.?

سنگ‌ها لرزه بر كاخ ?گرا? انداخته‌اند

تعريض راه، بلاي جان ?شيرين و فرهاد?

اين روزها، تعريض راه و افزودن بر پهناي راه ماشين‌رو، بلاي جان كاخ اشكاني‌ساساني ?گرا? شده است. با عمليات تعريض راه و سرازير شدن سنگ كه حتا تا 100 متری تاق گرا نيز ديده شده، بيم آن مي‌رود كه همين روزها، اين كاخ باستاني هم به تومار نابود شده‌ها، بپيوندد.
این بنای اشکانی ساسانی به شوند(:علت) جای گرفتن در بخش پایینی راه اصلی کرمانشاه به قصر شیرین، همواره در معرض خطر تعریض راه بوده است.
اين كاخ كه از بي‌توجهي مسوولين ميراث فرهنگي و توجه بسيار يادگارنويس‌ها و گردشگرنماها، تا امروز در رنج بود، گويا اين روزها بايد همچنان بهراسد.
تاق گره‌(گرا) در نزديكي سرپل زهاب كه به شماره‌ي 33 در سياهه‌ي آثار ملي به ثبت رسيده، يادگاري است با معماري سبك پارتي.
نام اين سازه را ? گرا? يا ?گره? دانسته‌اند كه گويا برگرفته از ?گر? است كه در زبان كردي به معني گرما و عشق است. اين بنا نزد محلي‌ها به تاق شيرين و فرهاد، نامور است. مردم مي‌گويند فرهاد اين تاق را براي شيرين ساخته است. البته در برخي از سرچشمه‌ها نام گرا را از واژه‌ي گبر دانسته‌اند.